Decembernummer Aold Hoksebarge
Drieluik over kerstgebruiken
Het is het belangrijkste feest van het jaar: Kerstmis. In dit nummer presenteren wij een drieluik over kerstgebruiken in Haaksbergen: de midwinterhoorn, de kerstboom en de Levende Kerststal.
‘n Hoalt’n hoorn in Hoksebarge
*door Mark Ros
De adventstijd is begonnen. Het seizoen waarin “in ’t Saks’nlaand” alweer bijna 70 jaar de revival gaande is van een ooit bijna vergeten gebruik. Ook in het dorp, maar vooral in het buitengebied van ons dorp, zijn de enigszins melancholische klanken in deze periode hoorbaar. Vooral rond het tijdstip dat in het dialect zo mooi “tweedoonker” of “tweeduuster” genoemd wordt. In Haaksbergen is bekend dat vanaf 1979 in groepsverband geblazen wordt, aangemoedigd vanuit de zogenaamde “Kemissie veur ’t Mirreweenterhoornbloazen” vanuit Noordoost-Twente.
Kerstboom traditie sinds rond 1900
*door Derk Jordaan
In de Tubantia d.d. 24 december 1908 werd voor het eerst gesproken over een 'kerstboomviering' in Haaksbergen. Dat was op kerstavond toen ds. Van Krieken op de kansel stond in de Hervormde kerk. Mogelijk was die traditie ouder en volgde die in de voetsporen van zijn voorganger. De kerstboom heeft overigens een heidense achtergrond. Het Vaticaan sprak zich lang uit tegen het gebruik van kerstbomen. Dit verklaart dat die in katholieke kringen veel later omarmd is dan bij de protestanten.
Levende Kerststal sinds 1953
*door Frans de Lugt
Bij katholieken is van oudsher de kerststal populair. Heel Haaksbergen houdt van de Levende Kerststal van Scouting De Klomp. In de kerststal wordt het kerstverhaal uitgebeeld over de geboorte van Jezus, zoals beschreven in Lukas 2:7. De eerste levende kerststal kwam in Haaksbergen in 1953 op initiatief van kapelaan Spekschate van de Bonifatiusparochie. Deze priester bouwde met de Jeugdbeweging Veldmaat een groep op in een lokaal van de toenmalige Bonifatiusschool (nu Bonifatiushof). De grote doorbraak kwam in 1969 toen de gemeente de leegstaande boerderij De Klomp beschikbaar stelde. Mede door landelijke aandacht op radio en tv kwamen de bezoekers van heinde en verre, zelfs met bussen tegelijk. In 1975 werd het onvoorstelbare aantal gehaald van 10.770 bezoekers. Het succes van de levende kerststal is vooral het werk van Scouting De Klomp.
Endeke Too, het oudste straatje
*door Clemens Wentink
Haaksbergen kent nog enkele plekken die ons herinneren aan de oudste geschiedenis van het dorp. De Blankenburg hoort daar zeker bij. Wie door het straatje loopt ziet slechts enkele restanten van de oorspronkelijke bebouwing, maar net voldoende om zich een voorstelling te maken hoe hier vroeger geleefd werd. Aan het eind ziet men Endeke Too.
Waar zijn vaas en voet gebleven van zonnewijzer voormalige pastorietuin?
*door Eric Ooink
Sinds begin 2018 is in de voormalige r.-k. pastorie aan de Markt het Grieks specialiteitenrestaurant Sirtaki gevestigd. De pastorie, een rijksmonument, werd in 1887 gebouwd en was ruim een eeuw de residentie van de opeenvolgende pastoors van Haaksbergen, met in de rijke Roomse jaren een inwonende huishoudster en kapelaans. Achterin de tuin van de pastorie stond tot voor enige jaren een monumentale zonnewijzer uit de 18e eeuw, gemaakt door Jannes Barrink. Helaas is die niet meer compleet!
Kiek toch es… MOLENSTRAAT
*door Caecil Waijerdink
Een foto uit vermoedelijk 1939-1940. We kijken vanaf de Markt de Molenstraat in. O.m. is zichtbaar het onderkomen voor de Geldersche Tramwegen. De autobuslijn was in oktober 1937 geopend nadat het personenvervoer per spoor tussen Haaksbergen en de Achterhoek was stopgezet. Na de oorlog nam de T.E.T. het busvervoer over.
Het einde van ’t Kempke als een wijkje uit de jaren ’50
*door Clemens Wentink
Dit keer opnieuw een beschrijving van een interessant gebied in Haaksbergen: ’t Kempke, een wijkje uit de jaren ‘50. Door de ingrijpende ontwikkelingen in het gebied rondom de O.L.V. van Lourdeskerk, willen we aandacht besteden aan deze wijk, met daarin ook de ambachtsschool St. Joseph en de basisschool Pius X.
Brieven van John Spaaij:een familie in Amerika
*door Henny Slotman
Op de laatste dag van het jaar 2020 stuurden Marian en Bennie Leferink-Weusink een mail naar de Historische Kring, met twee brieven en drie foto’s die ooit verstuurd waren door John Spaaij vanuit Amerika. De brieven geven een goed inzicht in het wel en wee van een familie die in het begin van de twintigste eeuw de oversteek naar Amerika maakte. Het gaat om brieven verstuurd in 1915 en 1922. Ze zijn gericht aan Herman Weusink, de grootvader van Marian.
